24 Kas 2017

BİR VANLININ GÖZÜNDEN 1 | VAN ŞİVESİ


Merhaba. Bugün nasılsınız? Bir süredir bir Vanlı olarak memleketim hakkında yazı yazmayı düşünüyordum. Zira Van hem atamaların çok olduğu hem çevre illerden göç alan ayrıca özellikle yaz aylarında bolca turistin geldiği bir şehir. Madem memleketimi anlatıyorum eğlenceli kısımdan başlamak istedim :)

Van şivesi Erzurum, Elazığ şivesine çok benziyor. Hatta bunun için "Erzurumda dadaşlar Elazığda gakkoşlar Vanda gardaşlar" denir. Ayrıca Azeri Türkçesinide andırır. 

Bilmeniz gereken diğer bir nokta bu şiveyi genellikle yerliler kullanır. Vanda önünüze gelene anlamını sormayın bazıları bilmez bile. Birde yerli ile Acem şivesi farklıdır. Bu kelimelerin dışında geliyoruz gidiyoruz gibi kelimeleri geliyik - gidiyik olarak söylüyoruz. Ben aklıma gelenleri tek tek yazacağım. 

Eze: Babaanne- Erciş ilçesinde teyze için kullanılır. 
Bibi: Hala
Aba: Anneye söylenir. - Abla anlamına da gelir-
Bahtevar: Bu kelimenin "bahtı var" tümcesinden türediğini düşünüyorum. Zira şanslı ve hoş durumda olanlar için söylenir 
Evşenik: aynı şekilde "evi şenlik" tümcesinden türemiş olduğunu düşünüyorum. Ancak kinayeli bir sözcüktür. Her zaman her durumda gülenlere söyleniyor. Örnek verecek olursak "bizim halimize bak, onun keyfine bak evşenik" 
Sefali: sefa sahibi olan anlamına gelir. 
Cırık-Cırılmış: Yırtık - Yırtılmış. Ancak sadece nesnelere değil çok bağıran ve sesli ağlayanlara da kullanılır. Örnek ; "Sen niye ele cırılisan bir sus " 
Demeli - demişli: Daha önce bilinen bir konu için kullanılır. Bir nevi atıf denilebilir. Örnek ; "Doktor demeli nar kalbe iyi geli" 
Pişik: Kedi 
Teş: Demirden yapılan bir tür leğen. 
Sini: Tepsi 
Guşkana: Tencere 
Çömçe: Kepçe 
Şor: Tuzlu 
Zehre: Aslen zahire kelimesidir. Saklanan tahıla denir. 
Taptapa: Tandırda yapılan kalın açık ekmek 
Den-buğda: Buğday 
Çedene: hint keneviri 
Kavurga: sütlü buğday ile çedenenin kavrulmasıyla yapılan bir yemiş türü. 
Şıpana: Eşik 
Zukkumun dibi: zıkkımın dibi
Erbet: Çirkin 

Hatırladıkça ekleyeceğim bir liste oldu. Sizlerinde bildiği - duyduğu kelimeler varsa sorabilirsiniz. Birde aşağıya bizim şiveyi çok iyi yansıtan komik bir video koyuyorum. Ayrıca kültürden örneklerde bulabilirsiniz. Ben oyuncuyu neneme çok benzetiyorum. Gerçi kendisi kızıyor :) Sağlıcakla kalın 




Aslıhan T.
Aslıhan T.

Ben Bir Fani..

27 yorum:

  1. Sini dışındakileri yeni öğrendim keyifli ve güzel bir yazı olmuş

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Beğendiğine sevindim :) yorumun için teşekkür ederim

      Sil
  2. Ahhaha video beni güldürdü Aslıhanım ya :)) Şivelere meraklı biri olarak sadece bibi ve sini'yi bilirim. Bizde de kullanılır. Ha 'zukkumun dibi' ni unutmamak gerek. Bu serinin devamı gelmeli. Çok sevdim!

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bende çok güldüm üstelik kaçıncı sefer oldu :) inşallah :) yorumun için teşekkür ederim bi denem

      Sil
  3. bizimkiler de pisik diyorlar kediye :)

    YanıtlaSil
  4. Sini bizde de var, eze değil de eme var o da hala demek :D Kedi de pisik :D
    Çok komik hakikaten şiveleriniz.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Aynen öyleymiş :) çünkü konuşurken hiç farketmiyorum ama yazınca aman Allahım :D yorum için teşekkür ederim canım

      Sil
  5. Ahahahaha "pişiğimize de minnoş diyeceksin" kısmı bir kedici olarak çok hoşuma gitti. Büyük ihtimalle bembeyaz bir Van kedisidir ooohh seyretmeye doyum olmayan cinsinden:) rahmetli anneannem Bitlis'liydi bazı sözcükleri Acemce filan çekerdi aklımda kalan "torpak başına" kızdığı, kötü insanlara derdi.:)))
    Gölün manzarasına bayıldım, kano olacak gezecek insan..
    Çok teşekkürler:)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Aynen bende kediciyim ne zamandır bir tane sahiplenmek istiyorum ama maalesef bulamıyorum Van kedisi :) Bitlis vandan pek uzak sayılmaz benzemesi çok normal :) toprak başına deyimini bizde kullanıyoruz. Zaten kano imkanı var :) Bir gün yolun düşerse bineriz :)) asıl ben yorumun için teşekkür ederim

      Sil
  6. tepsiye bizde de Sini derler Birde Şor bizim oralarda çok konuşana derler :)) birde kediye püsük derler :) Vanlı komşularımız vardı onlardan hep duyardım:) teş bizde de aynı çok güzeldi :) emeğine sağlık canım benim ..teyzede maşallah hiç susmadı mübarek :)) benim memlekete Kahramanmaraş :) sevgiler canım benim

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Tatlı yorumun için çok teşekkür ederim :) demek ki bazı kelimeler Anadolu da ortak kullanılıyor :)

      Sil
  7. blogunuzu inceledim ve yazılarınızın devamını bekliyorum, siz de blogumu ziyaret edip takibe alırsanız sevinirim
    https://hastaliktakip.blogspot.com.tr/

    YanıtlaSil
  8. çıt çıt çedene diye bir türkü geldi aklıma okuyunca :) Farklı kelimelerin ne anlamlara geldiğini öğrenmiş olduk. Güzel bir yazıydı. Eline sağlık Aslıhan.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Benimde aklıma geldi :) büyük ihtimalle her yörede olan bir şey evelik - efelik gibi. Yorum için teşekkür ederim :)

      Sil
  9. Öğreneyim ben de 😊 teşekkürler😊devamı da gelsin Van yazılarının inşallah, sevgiler 💕

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Büyük ihtimalle yazıyı okuyanlar arasında en çok senin işine yarar :D inşallah :) yorumun için teşekkür ederim

      Sil
  10. Sini.:)
    Bi bunu biliyormuşum.:)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Oda ortak kelimelerden biri galiba :) yorum için teşekkür ederim melom :*)

      Sil
  11. Guşkana ile ilgili bir video vardı. İzlerken ne güldüm. :)
    Siniyi biz de bilirik hele gardaş demekten büyük keyif alırım. :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Guşkana tava tencere mi acaba o izlediğiniz :)) aynen :) siz nerelisiniz acaba?

      Sil